Iemand (valselijk) beschuldigen van een misdrijf en aangifte doen: Ben je strafbaar als de klacht geseponeerd wordt?

Dagelijks worden er in België tientallen klachten ingediend bij politie en parket. Helaas zijn niet alle klachten oprecht en waarheidsgetrouw en worden er als maar meer ‘valse’ klachten ingediend.

De motieven voor het indienen van een ‘valse’ klacht kunnen heel uiteenlopend zijn: bijvoorbeeld ex-partners die verwikkeld liggen in een (v)echtscheiding en de andere partner in diskrediet wil brengen om zo een exclusieve omgangsregeling te bekomen. Of een werknemer die zijn/haar overste beschuldigd van seksueel misbruik

Belangrijk om te onderstrepen is dat iemand beschuldigen van een misdrijf en hiervan aangifte doen uiteraard op zichzelf niet strafbaar is. Wanneer men dit echter kwaadwillig doet, maakt men zich (mogelijks) schuldig aan het misdrijf lasterlijke aangifte (artikel 445 Strafwetboek) en riskeert men een gevangenisstraf van 15 dagen tot 6 maanden en met geldboete van 50 euro tot 1000 euro.

Wanneer maakt men zich schuldig aan het misdrijf ‘lasterlijke aangifte”?

Alvorens er sprake is van het misdrijf lasterlijke aangiftevereist art. 445 Strafwetboek een kwaadwillige, spontane en schriftelijke valse aantijging die bij een overheid gedaan wordt (bv. politiediensten).

Of de aangifte “kwaadwillig” geschiedde, zal uiteindelijk doorde rechtbank beoordeeld worden op basis van de feitelijke omstandigheden en de stukken in het dossier. Een element waaruit een kwaadwillig karakter kan blijken is bijvoorbeeld de lichtzinnigheid waarmee de klacht werd ingediend (zonder bewijsstukken, zonder alternatieve mogelijkheden uit te zoeken of zonder advies in te winnen,…).

Verder vereist artikel 445 Strafwetboek dat er een beslissing van de overheid voorligt waarin het vals karakter van het feit erkend werd. (bijvoorbeeld een definitievebuitenvervolgingstelling of vonnis tot vrijspraak) Wanneer uw buurman bijvoorbeeld vrijgesproken werd voor slagen en verwondingen aan zijn partner, laat u dit niet toe om hem te beschuldigen van partnergeweld en hiervan aangifte doen.

Wat indien uw klacht uiteindelijk geseponeerd werd?

De vraag stelt zich een beslissing tot sepot eveneens een beslissing is waarin het vals karakter van het feit erkend werd.

In tegenstelling tot een buitenvervolgingstelling of een vrijspraak, is een sepotbeslissing van het Openbaar Ministerieeen opportuniteitsoordeel en heeft het een prima faciekarakter. Een sepotbeslissing constateert louter dat, in de gegeven omstandigheden, met de gegevens waarover het Openbaar Ministerie op dat ogenblik beschikte, het niet loonde om de rechtspleging voort te zetten.

Hoewel een sepotbeslissing weliswaar een einde maakt aan de rechtspleging, is deze beëindiging slechts voorlopig. Nieuwe bezwaren kunnen namelijk het heropenen van het onderzoek tot gevolg hebben.

Of een sepotbeslissing stand zal houden als definitieve beslissing waarin het vals feit erkend werd, zal door de bodemrechter op basis van het strafdossier bepaald worden.  

Wat indien ik iemand beschuldig van een seksueel misdrijf of wanneer u zelf beschuldigd wordt? Bent u zelf strafbaar wanneer uw klacht geseponeerd werd?

Wij stellen vast dat er meer en meer (valse) aangiftes worden ingediend m.b.t. seksuele misdrijven (aantasting seksuele integriteit, verkrachting, …). Vaak gebeurt dit wanneer personen relationele problemen hebben en/of een procedure lopende hebben bij de familierechtbank.

Iemand (valselijk) beschuldigen van verkrachting is een ernstige aantijging en mag evident niet kwaadwillig worden ingediend.  Het is daarom van cruciaal belang om slachtoffers van seksuele misdrijven te beschermen tegen een eventueel latere vervolging indien hun klacht geseponeerd wordt.

Hieromtrent velde het Europees Hof voor de Rechten van de Mens op 18 januari 2024 een belangrijk arrest (ALLÉE t. Frankrijk) en kende het een grote(re) bescherming aan personen die aangifte doen van daden van psychisch of seksueel geweld waarvan zij het slachtoffer menen te zijn.  

Het Hof oordeelde dat het indienen van een klacht onder artikel 10 EVRM (recht op vrije meningsuiting) valt en dat een risico op een uiteindelijk veroordeling (wegens bv. lasterlijke aangifte) een afschrikkende werking heeft die personen ervan kan weerhouden aangifte te doen.

Contacteer ons kantoor vrijblijvend voor gespecialiseerd advies en bijstand

Het is dus van absoluut belang u professioneel wordt geadviseerd door een gespecialiseerde advocaat. Ons kantoor bezit de nodige kennis en ervaring en kan met een effectieve verdedigingstrategie, uw rechten maximaal beschermen.

Contacteer ons vrijblijvend via info@vanhellemontadvocaten.be of via het contactformulier op onze website www.vanhellemontadvocaten.be